Ondernemen op Sicilië.

Op zondagavond lopen we het fraai gelegen restaurant in en besluiten er eerst maar even wat te eten. Tijdens het eten loopt er een blonde dame binnen die eruitziet als ‘de baas’. Ze gaat aan een tafeltje zitten en overlegt met een jonge vent. Zodra wij ons eten op hebben, stap ik even op ze af en vraag ik of zij Jenny is, de eigenares en leg haar uit wat ons hier – naast lekker eten – brengt. Of ik haar wat mag vragen voor een Nederlands tijdschrift voor ondernemers. Ze veert op: “But of course, as long as you do not take any pictures of me, but you can take pictures of my son and the waiters!”

Ze loopt mee naar onze tafel, bestelt nog wat te drinken voor ons en een heerlijk toetje van verse aardbeien. “Where to start?” zegt ze. Jenny komt uit de reiswereld en na wat omzwervingen is ze op Sicilië terecht gekomen en cliché cliché, verliefd geworden op een local. Ze blijkt een neus te hebben voor publiciteit en marketing en wordt zo één van de eerste buitenlandse vrouwen die wat te vertellen heeft in de reisbranche hier. In 1990 openen zij en haar man een discotheek en niet veel later het restaurant Bella Blu. Ik vraag haar hoe ze omgaat met de Italiaanse gebruiken en het feit dat het hier toch zeker nog wel een mannenwereld is. Dan geeft ze een paar krachtige tips.

Italianen respecteren hiërarchie

“Ik heb me altijd gerealiseerd dat ik hier de buitenlander ben. Ik heb me dus aan te passen aan de Italiaanse gebruiken, eventuele culturele problemen liggen dus bij mij. Soms is dat lastig, soms juist handig. Sicilianen hebben gevoel voor en respecteren hiërarchie: zolang ik uitstraal dat ik de baas ben, wordt er naar me geluisterd. In sommige andere landen ligt dat nog wel eens anders”, glimlacht ze. “Hoe dan ook, wees altijd diplomatiek en voorkom gezichtsverlies. Hou problemen weg bij de gasten. Wat er ook speelt in je restaurant of je reisorganisatie, de mensen – ze zijn op vakantie – willen zorgeloos genieten. Jij lost de problemen maar voor ze op. En ja, het helpt nogal als het lekker weer is. Dan worden grote problemen klein en kleine problemen verdwijnen. “

Dan schuift zoon Andrea aan, die nu met zijn zus Natasja volop meedraait. Vader Valascois is al met pensioen, maar het is nog een echt familiebedrijf. Jenny laat haar kinderen hun eigen fouten maken. En dat kost soms geld. “Ik zal ze nooit in het bijzijn van het personeel vertellen wat er niet goed gegaan is”, zegt ze. “Maar als ze dezelfde fout nog eens maken, breek ik hun benen”, glimlacht ze. Ik geloof meteen dat ze het meent. Hoe goed is zij inmiddels ingewijd in de Siciliaanse manier van zaken doen?

Jenny excuseert zich omdat er nog werk te doen is en Andrea vraagt ons of wij misschien een pizza willen bakken. “Ja, natuurlijk willen we dat, hoe moeilijk kan het immers zijn?” We worden uitgenodigd om morgenmiddag, als het nog rustig is, onze eigen pizza te komen bakken. Voordat we gaan, krijgen we nog een glas met een rood drankje in onze handen gedrukt. Weigeren is onbeleefd dus slaan we het glaasje in één keer achterover. Mijn keel brandt, mijn neus ontploft en uit mijn oren komt rook. Met tranen in mijn ogen kijk ik op het etiket: “Etna Fire Likeur, 70% vol.“

Zelf pizza bakken!

De volgende middag krijgen wij elk een schort voorgebonden en worden uitgenodigd om in de keuken met een balletje pizzadeeg aan de slag te gaan. Andrea doet het voor. Wendy doet het na. Ik doe het niet na. Ik doe iets anders en verpest het deeg omdat ik er een gat in maak. Dat lukt me nog twee keer en terwijl Wendy’s pizza al in de oven ligt, ben ik zover dat er een soort platte pannenkoek voor me ligt.

Wendy maakt er ondertussen alvast een voor Andrea en ik klieder wat met saus, kaas, tonijn en uien, waarbij ik veelvuldig gecorrigeerd wordt door Andrea omdat ik te veel troep maak en mors en dat zou er uiteindelijk voor kunnen zorgen dat mijn pizza in de oven blijft plakken en dat wil je niet! Dan krijg ik de pizzaschep in mijn handen gedrukt, waar de pizza op moet om in de oven gestopt te worden. Met een simpele beweging doet Andrea voor hoe je de pizzaschep onder de pizza schuift.

Schuif maar eens een pizza in de oven…

Ik pak de schep en schuif die halverwege onder de pizza. Ik geef hem nog een zetje en de pizza schuift er weer af! Dit – beste mede-ondernemers – is een proces dat zich nog vele malen herhaalt. Om de druk wat op te voeren, is de rest van het personeel er inmiddels bij komen staan en zij moedigen mij hartstochtelijk aan. Terwijl ik naast een gloeiend hete oven sta, breekt het klamme zweet mij uit. En dan ineens, gejuich stijgt op: hij ligt op de schep! Opluchting ook bij Andrea, die even dacht dat het nooit meer goed zou komen. De pizza gaat de oven in en na drie minuten is hij al klaar en mag ik hem eruit halen. Dat gaat prima en trots leg ik mijn pizza in de vorm van een watermeloen op mijn bord. Ik heb nog nooit zo’n lekker pizza gegeten!

We kletsen nog wat met Andrea en hij vraagt in alle bescheidenheid of wij misschien iets aardigs op Tripadvisor willen schrijven. Natuurlijk doen we dat! We nemen afscheid na twee bijzonder leuke avonden bij restaurant Belle Blu. En ook al kan hij het niet lezen, ik geef Andrea een gesigneerd exemplaar van mijn boek om hem te bedanken. Hij kijkt me aan en is zoals die macho-Italianen ineens kunnen zijn, ineens een tikkie ontroerd en zegt met fraai Italiaans accent:

“When you come back to Sicily, you always have a family here.”